Sistem ve yetersizliklerden kaynaklanan sorunların faturası sağlık çalışanlarına kesilince, çok sayıda sağlıkta şiddet vakası gündem gelmeye başladı. Özellikle Şanlıurfa adeta ‘sağlıkta şiddetin’ merkezi haline geldi. Hasta ve yakınları tarafından satırlı saldırılara dahi uğrayan sağlıkçılar, Şanlıurfa’da yeni krizin adı oldu.
Duvar’dan Fatma Keber’in haberine göre, Aile Sağlığı Merkezleri’nde (ASM) çalışan sağlık çalışanları kadrolarının olduğu il ve ilçelere tayin isteyince, 2 milyonluk nüfusa sahip Urfa’da ASM’ler boş kaldı.
100 BİRİM BOŞA ÇIKTI
Birimlerden oluşan ve her birimde bir aile hekimi ile bir sağlık çalışanının bulunduğu ASM’ler sadece poliklinik hizmeti vermekle yetinmiyor; koruyucu sağlık hizmetlerin verildiği birinci basamak sağlık hizmeti kuruluşları olan ASM’ler aynı zamanda aşılama, gebe, bebek, çocuk izlemleri ve kronik hastalık takipleri gibi önemli hizmetleri yapıyor.
Urfa’da ise koruyucu sağlık hizmeti veren bu birimlerdeki eksiklik önemli bir sorun. Her sene 75 bin çocuğun dünyaya geldiği kentte, koruyucu sağlık hizmetleri önemli yer tutuyor. Urfa’da son yıllarda pek çok ASM çalışanı başka yerlere tayin isteyince 100’e yakın birim boş kaldı.
Urfa Tabipler Odası Başkanı Bulut Ezer, konuyla ilgili “Sağlık çalışanları, çalışma koşullarının zor olduğu ASM birimlerinden istifa ederek kadrolarının bulunduğu ilçe sağlık müdürlüklerine geçiş yapmaya başladı” dedi.
SORUN KATLANARAK SÜRÜYOR
Geçmiş yıllarda bu birimlere, gelen başvurular üzerinden hizmet puanı esaslı kura sistemi ile atama yapıldığını, başvuran olmadığı zaman birimlerin boş kaldığını belirten Ezer şöyle devam etti:
“Önceki yıllarda boş birimlere kamu çalışanı hemşire, ebe ve acil tıp teknisyenleri ile kamu dışı çalışanlarda kura usulü yerleştirme yapılabiliyordu, buna da kamu dışı alım deniyordu.”
Geçtiğimiz yıl kamu dışı çalışan personellerin kamuya alınarak kadrolaştırıldığını söyleyen Ezer, “Taşeronlaşmanın, güvencesiz çalışmanın karşısında olarak bu durumu memnuniyetle karşıladık. Fakat kamu dışı çalışan sağlık çalışanları, çalışma koşullarının zor olduğu Aile Hekimleri birimlerinden istifa ederek, kadrolarının bulunduğu ilçe sağlık müdürlüklerine geçiş yapmaya başladı.100’e yakın birim ASM çalışanı olmadan çalışmaları yürütmeye çalışırken, bu durum katlanarak artmaya başladı” diye konuştu.
YÜK AİLE HEKİMLERİNE GEÇTİ
Yaşananların koruyucu sağlık hizmetlerinde ciddi aksamalara sebep olduğunu ifade eden Ezer, şunları söyledi:
“Bazı ASM’lerde hiçbir Acil Sağlık Çalışanı (ASÇ) kalmadı. Buna örnek olarak 4 birimli Siverek Karacadağ ASM’ye bakabiliriz. Burada hiçbir ASÇ kalmadı. Aşılama dahil tüm hizmetler, aile hekimleri tarafında yürütülmeye çalışılmaktadır. Kamuda çalışan hemşireler orada ASÇ çalışanı olmadığını öğrendiklerinde, diğer birimlerin de iş yükünün kendilerine kalacağı için tercih etmiyorlar.”
Yaşanan eksikliğin binlerce kişinin koruyucu sağlık hizmetlerine ulaşmasına engel olduğunun altını çizen Ezer, çözüm önerisi olarak “Kadro çalışmaları yapılırken, birimlere kadro verilmesi ya da bir süre çalışma zorunluğu getirilmesi şeklinde çalışma yapılabilir ve oluşabilecek açığın önüne geçilebilirdi” dedi.
Bu konuda sorumluluğun Sağlık Bakanlığı’nda olduğunu hatırlatan Ezer, bakanlığın acilen çalışma yapmasını istedi.
‘SORUN ÜÇ DÖRT YILDIR VAR’
Şanlıurfa Aile Hekimleri Derneği (ŞUAHED) Başkanı Dr. Yusuf Eryazğan ise ASM’lerdeki Aile Sağlığı Çalışanı sorununun önemli boyutlara ulaştığını söyledi. Eryazğan, Urfa’da onlarca birimde ASÇ bulunmadığını, Kamu dışı ASÇ kadrolarının iptal edilmesiyle özellikle kırsalda hemşire açığının artacağına dikkat çekti.
Urfa’da aile sağlığı çalışanı sıkıntısının yaklaşık 3-4 yıldır sürdüğünü aktaran Eryazğan, ”Bundan 2-3 yıl önce yaklaşık 100 Aile Sağlığı biriminde açık vardı. Hatta bunu duyurdum diye hakkımda soruşturma açılmak istendi. Basına yansıyınca geri çekildi. Şimdi ise bu eksik giderek arttı” dedi.
